Svjetski dan kafe se obilježava svakog 1. oktobra, a ova tradicija je započela 2015. godine u Milanu. Međunarodna organizacija za kafu (ICO) pokrenula je ovaj dan kako bi se odala počast ovom čudesnom napitku i milionima ljudi širom svijeta koji se trude da nam ga svakodnevno obezbijede – od uzgajivača kafe do vlasnika kafea.
Legenda kaže da je sve počelo u Etiopiji u 9. ijeku, kada je pastir po imenu Kaldi zapazio da su njegove koze postale neobično živahne nakon što su pojele bobice sa određenog drveta. Zaintrigiran, Kaldi je i sam probao bobice i osjetio njihov stimulativni efekat. Tako je, prema predanju, otkrivena kafa.
Od tada, kafa je prešla dug put. Kroz vijekove, širila se iz Afrike na Bliski Istok, zatim u Evropu, a potom i u ostatak svijeta. Danas je kafa drugi najtraženiji proizvod na svijetu, odmah posle nafte.
Zanimljivosti:
- Brazilci toliko vole kafu da su jednom prilikom koristili kafu kao gorivo za lokomotive zbog manjka običnog goriva.
- Najskuplja kafa na svijetu je Kopi Luwak, koja se proizvodi od zrna koje su svarile i izbacile azijske cibetke. Kilogram ove kafe može koštati i do 1000 dolara!
- U 17. vijeku, otomanski veliki vezir Mehmed Paša Ćuprilić je zabranio kafu. Kazna za konzumiranje ovog napitka bila je batinanje, a za ponovljeni prekršaj – bacanje u Bosfor zašivenog u vreću!
- Finska drži svjetski rekord u potrošnji kafe po glavi stanovnika. Prosječan Finac popije oko 12 kg kafe godišnje!
- Prva veb-kamera na svijetu je napravljena da bi pratila nivo kafe u aparatu na Univerzitetu Kembridž. Naučnici su je postavili 1991. godine kako bi izbjegli uzaludne šetnje do praznog aparata za kafu.
- Espreso ima manje kofeina od obične filtrirane kafe. Jedna šolja espresa sadrži oko 63 mg kofeina, dok prosječna šolja filtrirane kafe sadrži 12-16 mg po unci, što znači da 8-uncna šolja (240 ml) može sadržati više od 100 mg kofeina.
- Kofeinska ovisnost je toliko raširena da je zvanično klasifikovana kao mentalni poremećaj u Priručniku za dijagnostiku i statistiku mentalnih poremećaja (DSM-5).
- U 18. vijeku, kralj Švedske Gustav III bio je toliko uvjeren da je kafa otrovna da je naredio eksperiment na zatvorenicima. Dva brata blizanca osuđena na smrt dobila su doživotnu kaznu pod uslovom da jedan pije tri šolje kafe, a drugi tri šolje čaja dnevno. Oba ljekara koja su nadgledala eksperiment umrla su prije zatvorenika, a kafopija je nadživio čajopiju.
Jasminko Razić
