Svetski dan borbe protiv hronične opstruktivne bolesti pluća (HOBP) obilježava se 15. novembra.
HOBP je bolest pluća sa opstrukcijom (suženjem) disajnih puteva.
Uzrok je pojačana zapaljenska reakcija pluća na inhalativne agense koja dovodi do progresivne opstrukcije disajnih puteva.
Usko je povezana sa hroničnim korišćenjem duhana.
HOBP čine tri posebne bolesti: hronični bronhitis, emfizem pluća i bolest malih disajnih puteva (hronični bronhiolitis odraslih).
Većina pacijenata su pušači, ili su u prošlostibili pušači.
Zagađenje vazduha takođe igra ulogu u nastanku HOBP.
Zatim prašina i hemikalije na radnom mestu, infekcije.
Kod adolescenata koji počinju da puše pre završetka rasta dolazi do inhibicije maksimalnog razvoja pluća.
Dugotrajno pušenje oštećuje pokrete treplji na epitelnim ćelijama bronhijalnog zida, vodi ka hipertrofiji i hiperplaziji žlijezda koje luče sluz.
U ranoj fazi dominira hipertrofija bronhijalne sluzokože sa hipersekrecijom iz bronhijalnih žlijezda usled zapaljenske reakcije.
Tipični simptomi su hronični kašalj, iskašljavanje gustog sekreta obično bele boje, zapaljenja disajnih puteva.
Karakteristični su znaci opstrukcije disajnih puteva: zamor pri naprezanju, noćni kašalj, osećaj gubitka vazduha,dispneja, periferna cijanoza, centralna cijanoza.
Kod pregleda se mogu uočiti cijanoza- plava prebojenost dijelova tijela, staklasti nokti, disanje usnama.
Komplikacije koje se mogu javiti su opterećenje desnog srca i njegove hipertrofije.
Hipertrofija desne komore dovodi i do dilatacije, što uzrokuje edeme, povećanje jetre, venski zastoj.
Pacijenti često dobijaju i zapaljenje pluća.
Usled opstrukcije javlja se i emfizem pluća.
Cilj liječenja je sprječavanje pojave tegoba i njihovo uklanjanje, smanjenje učestalosti i težine perioda pogoršanja bolesti i poboljšanje podnošenja napora.
Osnovni lijekovi za uklanjanje tegoba su bronhodilatatori, najbolje primijenjeni u obliku aerosola- pumpica.
Kortikosteroidi deluju protivzapaljenski.
U teškim slučajevima se koristi kiseonik. Pumpice pomoću kojih se lijek unosi udisanjem je najbolji, najkorisniji i najmanje štetan vid terapije jer lijek deluje direktno na oboljeli organ, unosi se mala doza, brzo se otklanjaju simptomi i nema neželjenih efekata.
HOBP je bolest od koje svake godine obolijeva sve više ljudi i predstavlja veliki zdravstveni i socio-ekonomski problem, pa je prevencija u smislu prestanka pušenja najbolji način za smanjenje učestalosti tog oboljenja.
Jasminko Razić
